DORPS(P)RAAD

21 mei 2022
Waarin de Dorpsraad Zenderen u laat weten wat er speelt, zodat u kunt meedenken en meepraten.
Deze keer geheel gewijd aan duurzaamheid. Er is zo veel aan de hand op het gebied van milieu, duurzaamheid en energietransitie dat je door de bomen het bos niet meer ziet. De dorpsraad is niet in staat om al deze zaken voor u op een rij te zetten, vertaald in voor u praktische informatie en advies. Wij hebben daarom aan Marcel Wielinga, Programmamanager Duurzaamheid en aan Joukje Hijlkema, Communicatieadviseur Energietransitie, beide van de Gemeente Borne, gevraagd hierover voor u een handzaam overzicht te maken. Het navolgende is van hun hand. Wij danken Marcel en Joukje voor hun bijdrage. Het geeft een goed inzicht in de huidige stand van zaken en in lopende ontwikkelingen; wij hopen over enige tijd ook een update te ontvangen over dit snel ontwikkelende beleidsveld.
Namens de Dorpsraad
Jan Kruidenier, voorzitter, 074-8528929, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

ENERGIETRANSITIE IN ZENDEREN. WAT BETEKENT DIT VOOR ONS?
Vrijwel dagelijks hoor of lees je dat we in een energietransitie zitten. We moeten energie besparen. We gaan zonnevelden aanleggen en windturbines plaatsen om duurzame stroom op te wekken. En we gaan in 2050 allemaal van het aardgas af en onze huizen gaan we verwarmen met duurzame energie.
Het lijkt allemaal erg onduidelijk en chaotisch: wij moeten van het aardgas af terwijl de buren in Duitsland subsidie krijgen om aan te sluiten op het aardgas. En al die zonnevelden en windturbines kunnen hun stroom niet kwijt omdat het netwerk daar op dit moment geen capaciteit voor heeft.
De energietransitie leidt tot veel vragen. Welke maatregelen moet ik dan in mijn huis treffen? Wie gaat dat betalen? En wanneer moeten we in Zenderen dan van het aardgas af?
Veel onduidelijkheden en vragen die horen bij deze transitie.
In dit stuk proberen we een beeld te schetsen van wat de energietransitie voor ons in Zenderen kan betekenen. Welke gevolgen heeft dat voor ons? Hoe kunnen we zelf bijdragen om de CO2-uitstoot terug te brengen? 

ENERGIE BESPAREN
Het belangrijkste wat je nu zelf kunt doen is op allerlei manieren minder energie gaan gebruiken. De stijgende energieprijzen dwingen ons hier allemaal toe. Bovendien, de overheid roept ons op om zuiniger met energie om te gaan, gezien de situatie in oost Europa. Ongetwijfeld heb je al je gloeilampen en halogeenverlichting al vervangen door LED. En koop je een nieuwe koel/vriescombinatie, televisie of wasmachine, dan kijk je vast hoe energiezuinig het apparaat is.

Energiecoach: gratis advies. Je kunt als inwoner van de gemeente Borne een afspraak maken met een energiecoach. Deze afspraak is gratis. Een energiecoach onderzoekt op welke punten je je huis energiezuiniger kunt maken. De coach vraagt bijvoorbeeld hoeveel elektriciteit en gas je verbruikt en vergelijkt je verbruik met dat van andere huishoudens. Als je onverwacht veel verbruikt, gaat de energiecoach met je op zoek naar een verklaring. Lekt er veel warmte weg door kieren? Is de isolatie niet goed genoeg? De energiecoach kan in de wintermaanden met een warmtecamera de plaatsen waar warmte weglekt makkelijk opsporen. De energiecoach vraagt ook naar je gewoonten, bijvoorbeeld de temperatuur waarop je de verwarming instelt, hoe vaak en hoe lang je onder de douche staat en je manier van ventileren. Uit al deze vragen komt naar voren welke maatregelen je kunt nemen om energie te besparen. Dat kunnen eenvoudige veranderingen zijn, zoals de gordijnen wat eerder dicht doen, korter douchen of ledlampen gebruiken. Of je krijgt de tip om tochtstrips en radiatorfolie aan te brengen of een brievenbusborstel te monteren. Je kunt ook advies krijgen over zonnepanelen, de cv-installatie of een warmtepomp.
Het advies van de energiecoach is gratis en vrijblijvend. Je bent dus niet verplicht om het advies op te volgen. Doe je dat wel, dan levert dat je vaak een lagere energierekening op. Ook kan de energiecoach adviseren over subsidies en leningen die je kunt aanvragen, bijvoorbeeld voor isolatiemaatregelen. En mogelijk investeer je in zonnepanelen op je eigen dak. Je wekt daarmee je eigen duurzame stroom op. En je krijgt de BTW terug. De meeste installateurs regelen dat voor je.
Wat als je even geen spaargeld beschikbaar hebt om te investeren in zonnepanelen? Daar wil de gemeente je nog dit jaar in gaan faciliteren. Door inwoners van de gemeente Borne een simpele en eenvoudige lening aan te bieden. Zodat je de aflossing en het kleine beetje rente uit de besparing op je stroomrekening kunt betalen. En is de lening afgelost, dan werken de zonnepanelen nog vele jaren door. Dat is goed voor het milieu en voor de portemonnee. Houd hiervoor onze website in de gaten.

VAN HET AARDGAS AF
Welke mogelijkheden heb je in Zenderen om van het aardgas over te gaan naar een duurzame warmtebron? Waarmee we echt grote stappen maken in het terugdringen van de CO2-uitstoot? Als je zelf eigenaar van de woning bent, heb je een keuze voor een eigen oplossing om je woning duurzaam te verwarmen. Je kunt ook meedoen in een collectieve oplossing.

Welke individuele oplossingen zijn mogelijk? De eerste mogelijkheid is dat je geheel in je eigen tempo kiest voor het energiezuinig maken van je woning; je kiest zelf een geschikt moment voor de overstap van de cv-ketel naar een warmtepomp. Je kunt ook besluiten een gasleverancier te selecteren die 100% groengas levert.
Kies je voor elektrische verwarming via een warmtepomp, dan is verstandig dat je de woning eerst zoveel mogelijk isoleert. Zo lekt er zo weinig mogelijk warmte weg. Anders loopt de stroomrekening onnodig op omdat je veel warmteverlies hebt. Nieuwere huizen zijn vaak al goed geïsoleerd en vaak al voorzien van elektrische vloerverwarming. En heb je daarnaast zonnepanelen op het dak en kook je elektrisch, dan is een overgang naar een warmtepomp al op korte termijn aan te bevelen.
Oudere woningen hebben vaak eerst meer isolatiemaatregelen nodig van de vloeren, de gevels en de daken. En binnenshuis zal vaak nog vloerverwarming gerealiseerd moeten worden. En daar heb je ook wat meer tijd en geld voor nodig. Gelukkig is daar ook de tijd voor. Je kunt daarbij tussentijds eerst kiezen voor een hybride warmtepomp (combinatie van elektrisch verwarmen en bijverwarming door de cv-ketel) voordat je naar een 100% warmtepomp overgaat. Bijvoorbeeld als de huidige cv-ketel het begeeft en vervangen moet worden. En gelukkig verstrekt het Rijk op veel maatregelen subsidie. En kan de gemeente je binnenkort helpen aan een aantrekkelijke lening (zie de vorige uitgave). Het Energieloket (www.duurzaambouwloket.nl/borne) geeft hier alle informatie over.
Een keuze voor groengas heeft als voordeel dat de huidige gasleidingen gebruikt kunnen blijven worden. Evenals de huidige cv-ketel. Het nadeel is dat groengas nog een stuk duurder is dan aardgas. Dat komt omdat het aanbod van groengas nog erg beperkt is.

Een mogelijk collectieve optie die op dit moment voor Zenderen bestudeerd wordt, betreft de aanleg van een hoge temperatuur warmtenet. Dit is op dit moment dus nog onzeker. Eerst moet onderzocht worden of dit überhaupt haalbaar is. Het voordeel van deze warmtebron zou wel zijn dat deze warmte al aanwezig is. In de eerste plaats als restwarmte van Twence. En wellicht in de toekomst ook als aardwarmte. Een tweede voordeel is dat voor deze warmte geen extra zonnevelden en windturbines nodig zijn om energie op te wekken.
Een tweede mogelijke collectieve optie betreft de levering van groengas met certificaten van oorsprong uit ons eigen Zenderen. De mestverwaarder op Elhorst Vloedbelt levert straks biogas die opgewaardeerd kan worden tot groengas. De gemeenten Almelo en Borne zijn samen met de dorpsraden van Zenderen en Bornerbroek in gesprek met Twence of er een aantrekkelijk aanbod voor groengas levering gedaan zou kunnen worden aan de inwoners van Zenderen, Tusveld en Bornerbroek. Zodat er op die manier ook wat lusten tegenover de lasten van een mestverwaarder staan. Woon je in een huurwoning in Zenderen, dan is het goed om via de huiseigenaar informatie te vragen wat de plannen zijn voor de verduurzaming en het aardgasvrij worden. Bij sociale huurwoningen kan de woningcorporatie Welbions deze informatie verstrekken.

ZONNEVELDEN EN WINDTURBINES
Een laatste invloed die de energietransitie op de omgeving van Zenderen heeft, is grootschalige duurzame opwekking van elektriciteit uit zon en/of wind.

RES TWENTE
De gemeente Borne heeft zich, net als alle andere gemeenten in Twente, verplicht om een bijdrage te leveren om een bepaalde hoeveelheid duurzame elektriciteit op te wekken. Dit is vastgelegd in de Regionale Energie Strategie Twente (RES Twente). Omdat Borne qua grondoppervlakte een erg kleine gemeente is, heeft de gemeente zich voor een zeer klein gedeelte aan zonnevelden vastgelegd tot 2030. De gemeenteraad heeft het plaatsen van windturbines op Borns grondgebied voorlopig uitgesloten (met uitzondering van kleine erfmolens).

Zonnepanelen op daken en in het veld
Een deel van de bijdrage wil Borne realiseren via zonnepanelen op grote daken (ongeveer 3 hectare). Een ander deel via zonnevelden in het buitengebied (ongeveer 15-20 hectare). In de Energievisie van de gemeente Borne is deze opdracht verder uitgewerkt. Op basis van een onderzoek naar het landschap in Borne zijn kansenkaarten ontwikkeld: hierop staat welke delen van het buitengebied geschikt en mogelijk geschikt zijn voor zonnevelden. In een nog vast te stellen Toetsingskader worden voor deze gebieden criteria bepaald hoe zonnevelden in het landschap mogen en moeten passen. In dit Toetsingskader staat ook hoe omwonenden financieel mee kunnen doen aan een zonneveldenproject. Dat noemen we inwonersparticipatie.

Toetsingskader klaar? Dan plannen langs de lat
Zodra het Toetsingskader is vastgesteld kunnen initiatieven voor zonnevelden en zon op grote daken door de gemeente beoordeeld worden. En die initiatieven zouden ook rond Zenderen ontwikkeld kunnen worden. Eén initiatief dat op dit moment al ontwikkeld wordt, omdat de provincie daar de vergunningverlenende instantie voor is, is het zonnepark Elhorst-Vloedbelt. Samen met de dorpsraden van Zenderen en Bornerbroek wordt nagedacht om omwonenden een concreet voorstel te bieden hoe zij in een deel van het eigendom van het zonneveld financieel kunt participeren. En de dorpsraden zijn ook in gesprek met Twence over het oprichten van een Omgevingsfonds waar Twence jaarlijks geld in stort voor leefbaarheidsprojecten in Zenderen, Tusveld en Bornerbroek.

Heb je ideeën over energiebesparing of wil je in gesprek met de energiecoach? Kijk op www.energievanborne.nl of maak direct een afspraak via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.