ZENDEREN, 15 februari 2022

AAN: DE LIJSTTREKKERS VAN DE POLITIEKE PARTIJEN VOOR DE BORNSE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2022
ONDERWERP: ZENDEREN’S AANDACHTPUNTEN

INLEIDING
Met de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen vlak voor de deur, acht de Dorpsraad Zenderen het zinvol de huidige politieke partijen in de gemeente op de hoogte te stellen van haar visie op een aantal hoofdpunten. De politieke partijen kunnen deze issues aan de orde stellen tijdens de verkiezingscampagne, tijdens de formatieperiode en voor het vaststellen van raads- en fractieprogramma’s. Vanzelfsprekend is de dorpsraad daarbij graag bereid tot overleg en samenwerking. Uiteindelijk hopen wij met college en gemeenteraad concrete afspraken te maken over de exacte invulling en implementatie van de hierna genoemde onderwerpen en over onderwerpen die in de loop van het proces nog aan de oppervlakte zullen komen.

TOEKOMSTVISIE
Met de komst van de nieuwe Omgevingswet wordt van inwoners verwacht dat zij een actieve rol spelen bij de inrichting van hun woon- en leefomgeving. Zenderen wil dat invullen met een DORPSAMBITIE. Deze omvat een steeds evoluerende “stip op de horizon”, bedoeld als verenigende doelstellingen en als ijkpunt voor concrete (uitvoerings-)projecten zoals energie-initiatieven. Die concrete uitvoeringsprojecten (met verschillende start- en eindtijden) maken dan tevens deel uit van de dorpsambitie, waardoor die dorpsambitie een dynamisch en flexibel geheel vormt.

Zenderen heeft van oudsher een eigen karakter, dat slechts ten dele onder de algemene paraplu van de gemeente Borne is te vangen. Hoewel er natuurlijk enige samenhang zal zijn, is de toekomstvisie van Zenderen niet identiek aan die van de gemeente Borne als geheel. De dorpsraad wil een onafhankelijk planologisch advies verwerven, dat dan in overleg met de Zenderenaren en in samenhang met de gemeente Borne moet uitmonden in bedoelde dorpsambitie. De daarvoor benodigde fondsen (subsidies) zijn aangevraagd bij de provincie. Mochten deze niet worden toegekend, dan ligt het voor de hand dat de gemeente Borne hierin bijdraagt. Een gedegen toekomstvisie van Zenderen draagt immers bij aan die van de gemeente als geheel.

De nu lopende revisie van “Mijn Borne 2030” is geen equivalent of vervanger voor de gewenste toekomstvisie. Daarvoor is het programma te zeer “hap snap” en onder te grote tijdsdruk uitgevoerd. De door ons gewenste fundamentele benadering is hiermee niet gediend.

Alle hierna volgende onderwerpen dienen -al dan niet gewijzigd na overleg met inwoners en gemeente- nog te worden geïntegreerd in de te ontwikkelen Dorpsambitie.

 VLOEDBELTVERBINDING
Van zeer markante invloed zal zijn de aanleg van de Vloedbeltverbinding, traject “bundeling A1/A35”. Een goede oplossing voor de enorme verkeersdruk in Zenderen. Toch is een aantal Zenderenaren ongelukkig met dit besluit en vooral van de zijde van gemeente Almelo en van Dorpsraad Bornerbroek komt fel verzet. De gemeente Borne zal (met de Dorpsraad Zenderen) standvastig moeten blijven in het steunen van de gekozen optie en in het faciliteren van de uitvoering daarvan. Juist omdat het project als Provinciaal Inpassingsplan (PIP) wordt uitgevoerd, moeten gemeente en dorpsraad extra letten op:

• goed overleg met getroffen Zenderenaren en hen zonodig ruime compensatie toekennen. Let op: hier worden mensen rechtstreeks en ingrijpend in hun bestaan geraakt! Het mag dus niet een bureaucratisch proces “voor de bühne” worden!
• een zeer goede landschappelijke inpassing, bij voorkeur zelfs een overcompensatie van de aangebrachte landschapsschade.
• een goede verificatie van de bereikte verkeersdoelen. Zonodig moeten aanvullende maatregelen worden toegepast, waarvoor wellicht aanvullende fondsen noodzakelijk zijn. Een specifiek punt kan nu al aan de orde worden gesteld. Voor een aantal automobilisten zal de route door Zenderen nog steeds de kortste zijn. Naar wij hebben vernomen zal de toegang tot Zenderen via de Albergerweg worden afgesloten vanaf de aansluiting op de Vloedbeltverbinding. Goede zaak om het doorgaand verkeer te dwingen via deze rondweg te gaan, maar bestemmingsverkeer moet voor de Zenderense burgers en bedrijven mogelijk blijven. Een ander punt is dat we de Hoofdstraat in Zenderen willen omvormen naar een weg met een dorpsstraat-karakter (ander wegdek, andere verlichting e.d.), in samenhang met een herontwikkeling van de dorpskern.

CONTROLE MESTVERWERKER
Ook al met een PIP wordt de mestverwerker op Elhorst-Vloedbelt gebouwd. Een groot deel van de bevolking van Zenderen was/is tegen. Uiteindelijk heeft de Raad van State ingestemd. De dorpsraad wil nu dat de gemeente strak toezicht houdt op de exploitatie. Als aandeelhouder van Twence moet de gemeente daartoe in staat worden geacht, ook al ligt de zeggenschap qua ruimtelijke ordening nu voor de komende tien jaar bij de provincie. Belangrijke punten daarin:

• Controle op uitstoot en opslag van gevaarlijke stoffen. Zoals ook bijvoorbeeld bij TATA-Steel, wordt gewerkt met rekennormen. Cruciaal is daarom periodiek daadwerkelijke metingen in de omgeving en op het complex te laten doen.
• Idem voor controle op het lozen van daadwerkelijk SCHOON water in het milieu.
• Controle op het bedrijfs-rampenplan en -organisatie. Deze zou met de start van de mestverwerker operationeel zijn.
• Controle op het verkeer van de vele mest-tankwagens van en naar de mestverwerker. Toegezegd is dat dit verkeer NIET door de bebouwde kom van Zenderen zal rijden. Hierop dient strak te worden gehandhaafd. In het verlengde hiervan moet een goede aansluiting van de Elhorst-Vloedbelt op de Vloedbeltverbinding worden zeker gesteld.
• De ratio voor de gekozen locatie voor de mestverwerker is dat deze zou liggen in het centrum van de regionale varkensmestproductie. De vergunning betreft dus een bepaalde hoeveelheid varkensmest uit de regio. Afwijkingen in mestsoorten (de aanvankelijke vergunningaanvraag betrof immers gemengde mest) en aanvoergebieden (bijvoorbeeld zuid Nederland en Duitsland) moeten dus worden tegengegaan. Met het voortdurend wijzigende landbouw- en milieubeleid en verbeterende technieken, moet de gemeente Borne voortdurend de wenselijkheid van de mestverwerker evalueren.
• TWENCE dient te voorzien in een omgevingsfonds. Het lijkt een fonds te worden ten behoeve van de direct omwonenden, waarvan de besteding geheel in handen is van TWENCE, zij het dat de Werkgroep Omgevingsfonds voorstellen daartoe kan doen. Wij zien liever dat het fonds in haar geheel ter beschikking komt van die werkgroep.
• Er is blijkbaar een optie dat het opgewekte biogas kan worden aangewend voor Zenderense huishoudens. De consequenties daarvan moeten zo spoedig mogelijk worden vastgesteld opdat Zenderenaren dit kunnen opnemen in hun eventuele energie-investeringen.

ENERGIETRANSITIE
Zenderenaren zijn graag bereid bij te dragen aan de energietransitie. Velen hebben al zonnepanelen op het dak en hebben warmte- of hybride pompen laten plaatsen. De kortelings sterk gestegen energieprijzen en de te geringe capaciteit van het elektriciteitsnet remmen deze ambitie. Dit zal ook weerslag vinden in de bereidheid deel te nemen aan nieuwe coöperaties, waardoor het streven naar 50% participatie waarschijnlijk niet gehaald zal worden. De gemeenteraad zal deze signalen ten minste in het RES-Twente overleg moeten laten horen.

Zenderen is bezorgd over de implementatie van de aan de gemeente Borne opgedragen elektriciteitstransitie. De opgewekte energie van het aan te leggen zonnepark Elhorst Vloedbelt (op het gebied van Zenderen) telt slechts voor een heel klein deel mee in het behalen van die doelstelling. Borne zal dus nog veel extra zonneparken moeten realiseren. In de daartoe uitgebrachte gebiedsanalyse worden in de gemeente Borne vrijwel uitsluitend de weilanden om de bebouwde kern van Zenderen gezien als “kansgebied”. De kans dat Zenderen uiteindelijk ingesloten kan worden door een ring van zonnevelden is dus niet ondenkbeeldig! De gemeenteraad zal deze extreme situatie moeten voorkomen.

Met de presentaties van de plannen voor een zonnepark op Elhorst-Vloedbelt heeft TWENCE enkele malen aangegeven dat de opgewekte stroom voldoende zou zijn voor ca 3000 huishoudens. Aanvankelijk was het beeld dat dat zou leiden tot rechtstreekse aansluitingen op huizen in Almelo, maar ook Zenderen kwam in beeld. Wij achten het op dit moment echter het meest waarschijnlijk dat de opgewekte stroom rechtstreeks op het stroomnet zal worden gezet. Het is dus onduidelijk welke benefits het komende zonnepark zal bieden aan de inwoners van Zenderen, als dat überhaupt al het geval zal zijn. De gemeenteraad zal z.s.m. deze duidelijkheid moeten afdwingen. Overigens geldt ook voor het zonnepark dat Twence een omgevingsfonds zal vrijmaken. Hiervoor gelden dezelfde overwegingen als genoemd in de paragraaf over de mestverwerker.
De dorpsraad stemt in met het beleid om grote windmolens en zonne-energieopwekkers te plaatsen langs auto- en waterwegen, in gemeenschap met aanliggende gemeenten. Dat sluit echter niet uit dat kleinere molens wel verspreid in de gemeente kunnen worden geplaatst. Voor alle molens wenst Zenderen een afstandsnorm en een geluidsnorm. De gemeente dient beide normen toe te passen op nieuwe initiatieven, ook al is de discussie daarover landelijk nog niet afgerond. Ook dit punt zal de gemeente moeten inbrengen in RES-Twente.

De dorpsraad wil met steun van de gemeente bezien of er mogelijkheden zijn en of er draagvlak is om (delen van) het dorp aan te bieden aan universiteiten en industrieën om nieuwe technologieën te testen. Bijvoorbeeld de aanleg van een zonne-energie opwekkend wegdek of experimenten op het gebied van waterregulering. Zenderen is compleet genoeg, maar ook compact genoeg om zo’n experiment mogelijk te maken.

DORPSKERN
De dorpsraad wil de verbindende functie van de dorpskern versterken. Die functie was er vroeger wel, maar is vooral door de harde doorsnijding van het dorp door de N743 kapot gemaakt. Met de komende aanleg van de Vloedbeltverbinding en de daarmee gepaard gaande sterke afname van het verkeer door Zenderen, ontstaat ruimte om die dorpskern-functie te herstellen. Voorbeeld voor ons is Bentelo, dat qua bevolkingsaantal zeer vergelijkbaar is met Zenderen en dat een vibrante dorpskern heeft ontwikkeld, zelfs inbegrepen een grote sporthal.

Wij zien nog wel eens de neiging van de gemeente om alles in Borne zelf te centraliseren. Hoewel wij de wens tot rationalisatie onderschrijven, is aan die centralisatie een ondergrens. Bepaalde faciliteiten moeten in een klein dorp als Zenderen beschikbaar blijven, omdat de leefbaarheid daarmee wordt bepaald.

De dorpskern(-functie) moet omvatten:

• Basisschool. De huidige basisschool St Stephanus (ca 100 leerlingen) valt onder de Stichting Katholiek Onderwijs Twenterand en valt niet onder de zeggenschap van de gemeente Borne Gelukkig is de schoolorganisatie bereid het voortbestaan van de basisschool voor de komende jaren te garanderen en ook de gemeente heeft zich eerder al uitgesproken er alles aan te doen om de school voor Zenderen te behouden.
• Kinderopvang. Kinderopvang Duimelot is een succesvol commercieel bedrijf, dat zijn maatschappelijke waarde voortdurend bewijst. De jonge Zenderense ouders (vrijwel alle tweeverdieners) kunnen met een gerust hart hun kind daar naartoe brengen. De COVID periode heeft dat nog eens extra aangetoond. Het feit dat dit een commercieel bedrijf is lijkt voor de gemeente nog wel eens een drempel te zijn als het gaat om verstrekken van faciliteiten (ruimte, subsidie e.d.). Begrijpelijk, want de gemeente wil natuurlijk geen bedrijven “voortrekken”. De gemeenteraad zal in voorkomend geval vooral ook moeten kijken naar de unieke maatschappelijke functie in Zenderen.
• Gemeenschapshuis. Zenderen heeft de beschikking over het Sindron, nu op basis van enthousiaste vrijwilligheid gerund als “Stichting De Huiskamer van Zenderen” door de directrice en de staf van de kinderopvang. Sindron wordt gebruikt voor periodieke bijeenkomsten van een aantal verenigingen (incl. de dorpsraad) en voor incidentele activiteiten. Zie ook: https://www.sindron.nl/. De ruimte is eigendom van Welbions; de huur wordt de komende jaren betaald door de gemeente Borne. De dorpsraad aanvaardt dit in dank. Zonder deze ruimte zouden veel samenkomsten niet mogelijk zijn. Het is wel zaak dit arrangement meer toekomstbestendig te maken. De dorpsraad is graag bereid hierover met de gemeenteraad in overleg te treden.
• Voorzieningen. Zenderen beschikt over geen enkele voorziening zoals een café/jeugdplek, een kapper, een winkel en medische posten. Dit was er allemaal tot niet al te lang geleden wel; de dorpsraad wil een uiterste poging doet deze voorzieningen terug te brengen in het dorp of nieuwe initiatieven te ontplooien. Wij verwachten dat de gemeenteraad dit ondersteunt.

WONEN
Zenderen is een dorp met relatief grote segmenten jongeren en ouderen. Voor beide categorieën is te weinig woonruimte. Jongeren trekken naar Hengelo weg, voor ouderen is geen serviceflat of kleinere woning beschikbaar. In samenhang met de ontwikkeling van een dorpscentrum denkt de dorpsraad aan het bouwen van woningen voor die beide groepen (vooral huur- of koopwoningen voor starters) in de directe omgeving van dat centrum. Dit is onlangs ingebracht in de Woonvisie Borne en dat zal dus nader in de RO-plannen moeten worden uitgewerkt. Het nu nog voor Zenderen geldende inbreidingsbeleid zal moeten worden beëindigd of ten minste moet daaraan de mogelijkheid voor nieuwbouw rond de dorpskern worden toegevoegd. Ook zouden wij graag een voorrangsregeling zien voor inwoners van Zenderen.

Opgemerkt zij dat Zenderen qua karakter (volksaard en landschap) sterk bepaald is door religie en door religieus vastgoed. In ons kleine dorp staan meerdere (ook voormalige) kloosters en een kerk. De inwoners vormen een grote parochie. De dorpsraad wil dat alles zoveel mogelijk in stand houden. In het geval echter dat een religieus gebouw leeg komt te staan (Maria Mediatrix, het Carmelitessenklooster en tot voor kort de Zwanenhof) zou de dorpsraad graag zien dat de gemeente Borne er actief naar streeft om te zien of het pand voor andere doeleinden geschikt kan worden gemaakt, zoals woningen en culturele activiteiten/ruimtes. Hiermee kan een maatschappelijke behoefte worden ingevuld en wordt het historisch religieus vastgoed in stand gehouden.

De dorpsraad zou graag zien dat het geplande zorghotel zo spoedig mogelijk wordt afgebouwd en in gebruik genomen.

Het grootste deel van de woningen in Zenderen is koopwoning, slechts ca 15 % is huur. Verhoging van de WOZ waarde tikt dus in vergelijking met Borne zelf hard aan. De gemeente moet met dat effect rekening houden bij het vaststellen van de gemeentelijke belastingen. Voorbeeld: recente aanzienlijke verhoging OZB i.v.m. verbindingsweg en ”Het Wooldrik”: vrijwel alle Zenderenaren worden hierdoor getroffen, terwijl het gebruik van die faciliteiten door hen aanzienlijk minder zal zijn dan het gebruik door inwoners van Borne.

De dorpsraad wil bezien of het mogelijk is bepaalde wijken te classificeren als woonerf, om veilige locaties voor spelende kinderen te creëren.

ONDERNEMERS
De eind 2018 opgerichte ondernemersvereniging (OVZenderen) bestaat uit ca. 65 leden. Bedrijven zijn o.m. grotere agrarische ondernemingen, bouw- en transportbedrijven, horecaondernemingen en ZZP-ers. De meesten van hen zijn ook aangesloten bij de BBO, die in totaal 225 leden kent. Het aandeel van Zenderen is dus aanzienlijk. Ondernemers zijn zelf mondig genoeg, maar de gemeenteraad dient wel te zorgen voor een goed ondernemersklimaat. Vanzelfsprekend dienen de ondernemers te worden gesteund in het goedmaken van hun corona-verlies. Voorts dienen zij te worden beschermd tegen al te enthousiaste milieu-initiatieven met onduidelijke of fluctuerende normen. De gemeenteraad is de laatste bestuurslaag die stelling kan nemen tegen “druk van boven”.

BUITENGEBIED
Zenderen vormt een belangrijk deel van het buitengebied van Borne. Die buitengebieden worden bedreigd door ingrepen in de agrarische sector, wegenaanleg, het “neerplempen” van zonne- en windmolenvelden, eventuele te haastige en ondoordachte woningbouw en het plaatsen van vervuilende bedrijven. Zenderen voelt zich wel eens “het afvoerputje” van Twente. Juist in deze tijd is het dus noodzakelijk dat de gemeenteraad dat buitengebied als rust- en longfunctie van de gemeente beschermt en zo mogelijk zelfs uitbouwt. Hoofdpunten hierin zijn de Groene Poort, de Zenderse Esch, de Grote en de Kleine Doorbraak, het Tusveld en het Landgoed Weleveld.

Het versterken van deze groengebieden dient ook nieuwe milieudoelen, zoals de aanplant van bomen en de bevordering van biodiversiteit. De gemeenteraad dient op dit punt nadere initiatieven te ontwikkelen of komende voorstellen onzerzijds welwillend te beschouwen.

Naast deze doelen dient het buitengebied ook om het toerisme te bevorderen. In en door Zenderen lopen een aantal toeristische routes die druk worden bewandeld en befietst. Bijvoorbeeld het Kloosterpad dat enkele malen per jaar wordt georganiseerd en dat veel bezoekers trekt. Deze route loopt door een aantal van de hiervoor genoemde gebieden en voert langs onze religieuze gebouwen. Ook mag niet worden vergeten dat een goed toerisme van belang is voor de plaatselijke horecaondernemers.

De bebouwde kom van Zenderen maakt deel uit van het buitengebied van Borne. Dit dorpsaanzicht zal moeten worden beschermd. Hoofdpunten daarin zijn de al eerder genoemde herziening van de Hoofdstraat en het waar mogelijk aanbrengen van meer groen. Een aantal activiteiten op dit punt vindt plaats door vrijwilligers en met behulp van donaties. De gemeente zou actiever moeten zorgen voor groenvoorziening en onderhoud.

Namens de Dorpsraad Zenderen,

J.C. Kruidenier
Voorzitter
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
074-8528929