Elhorst Vloedbelt

Tekst J.C. Kruidenier: inspreken in commissie milieu en energie op woensdag 6 februari in voorbereiding van besluit PS over PIP mestverwerker op 27 februari

Ik dank u voor de gelegenheid om u als voorzitter van de Dorpsraad Zenderen de zorg van de 1400 Zenderenaren over de plaatsing van de mestverwerker over te brengen. Zenderen is een dorp dat wordt geconfronteerd met veel dreigingen tegen de leefbaarheid: grote verkeersdruk, afnemende horeca en winkelgelegenheid, dorpshuis onder druk, wegtrekkende jeugd. Tijdens het recente eerste debat van uw lijsttrekkers voor de komende verkiezingen, werd nog eens benadrukt dat de leefbaarheid van de kleine kernen de grootste aan-dacht zou krijgen. Echter, uw besluit om gedurende de komende 60 jaren een mestverwerker en een vuilstort in bedrijf te laten zijn in Zenderen, zou voor de leefbaarheid in en misschien wel de overleefbaarheid van het dorp zomaar eens de doodsteek kunnen zijn. Ik hoop dat u zich die verantwoordelijkheid bewust bent en dat u zich ten volle in de materie heeft verdiept.

In de ter inzage gelegde stukken viel te lezen dat de mestverwerker een “grote milieuvervuilende installatie” is, althans het zou moeten voldoen aan de euro-pese eisen dienaangaande. Je zou kunnen denken: nou, dat is mooi, want dat zullen wel scherpe eisen zijn, maar het project is nooit als “grote milieuvervui-lende installatie” gepresenteerd; eerder als een potkacheltje. Ik ben bij de meeste bijeenkomsten geweest en opslag, risico’s, verkeersoverlast etc. wer-den altijd gedownplayed. Draagvlak wordt daar natuurlijk niet mee gecreëerd. Er heerste en heerst een ongerust onderbuikgevoel.
Overigens lijkt de mening van Zenderen niet echt van belang. Een van de eerste statements in de ter inzage gelegde stukken is immers dat het provinciaal be-lang het lokaal belang overstijgt. Zenderen gemuilkorfd!! u stelt met het pro-vinciaal inpassingsplan zelfs onze gemeente Borne voor de komende 10 jaar buiten spel!!
En als nu maar duidelijk was welk belang dat dan precies is, dan is er misschien nog mee te leven. Maar vanuit ons kleine Zenderen zien wij alleen maar onsta-biel en snel wijzigend beleid voor duurzaamheid, alternatieve energie, milieu en veeteelt op europees, nationaal en zelfs op provinciaal niveau. Wat vandaag doel of norm is, kan volgende maand weer heel anders zijn. Wat te denken van de plotselinge draai van het verwerken van gecombineerde mest in Zenderen tot uitsluitend varkensmest ? Waar komt zoiets essentieels op zo’n laat moment ineens vandaan?

Vervolgens krijgt de bevolking “inspraak” via de ter inzage gelegde stukken. Twee keer zelfs, maar beide keren in een stoomketelprocedure die het voor de gemiddelde burger in ieder geval heel erg moeilijk maakte, mede getuige het zeer kleine aantal ingediende individuele zienswijzen. Het lijkt op overvaltech-niek. Het proces mag dan in algemene zin procedureel wellicht juist zijn ge-weest, draagvlak is daarmee niet gediend!
Bovendien schijnt binnen Provinciale Staten de idee te leven dat het grootste deel van de zenderense bevolking voor de plaatsing is. Dit is absoluut onjuist !!! zeker, er is inderdaad een deel van de inwoners, vooral beroepsmatig belang-hebbenden, dat inderdaad voor is. Mijn dorpsraad erkent de problematiek waarin deze groep zich bevindt (je zal maar veeteler zijn en steeds weer met nieuwe eisen worden geconfronteerd) en wij steunen het zoeken naar een af-doende oplossing. Dan is er een groep die op het standpunt staat “als we er maar wat voor terugkrijgen”. Twence hield tijdens de overlegrondes in zende-ren worsten voor als extra subsidie voor zonnepanelen, aansluiting op het dan groene gas, een donatie aan de sportverenigingen, etc. Twence (of de provincie zelf) zou bijvoorbeeld een essentiële bijdrage kunnen leveren aan het instand-houden van het ontmoetingscentrum Sindron. Maar van de zijde van Twence (en de provincie) is het op dit punt ijzig stil gebleven. Dus ook deze groep men-sen is nu terug in het kamp van de tegenstanders, die zich al ruim dertig jaar tot bij de raad van state verzet tegen eerst de komst van de vuilstort en recent en nu tegen de komst van de mestverwerker.

U staat nu op het punt het kleine Zenderen op te zadelen met een installatie waar grote hoeveelheden
schadelijke stoffen worden opgeslagen en verwerkt, waar het risico bestaat van onbedoelde uitstoot van gevaarlijke stoffen en waar een grote hoeveelheid afval wordt gestort (uiteindelijk met de omvang van globaal de Amsterdam Arena), inbegrepen een grote hoeveelheid asbest dat immers ook ineens van alle daken af moet.
Ik hoop, namens het grootste deel van Zenderen, dat u af zult zien van de plaatsing van deze mestverwerker op dit moment en op deze locatie en dat u de betrokken veeboeren een aanvaardbaar alternatief kunt bieden.

Agenda punt 3

Voorstel inzake PIP mestverwaarding Twence - PS/2019/56
Ingesproken wordt door de heren Mossel en Kruidenier (Dorpsraad Zenderen)

  Kijk Video

Tekst E.J.A. Mossel: Ingesproken in Commissie Milieu en Energie op Woensdag 6 Februari 2019
t.b.v. Statenvoorstel inzake PIP mestverwerking Twence.

In een voorafgaand schrijven, rechtstreeks gericht aan deze Commissieleden heb ik al de nodige informatie verstrekt over o.a. de gang van zaken rond de stortlocatie E/V. Dit was niet mogelijk in deze Commissievergadering vanwege de beperkte spreektijd.
Het stond in 2014 al vast dat volgens Twence de E/V in Zenderen de enige locatie was waar een mestverwerkingsinstallatie moest komen. Financiële belangen speelden hier de hoofdrol, immers Twence behoefde o.a. geen gronden meer aan te kopen en gedeeltelijke infrastructuur was nog aanwezig.

Na overleg met G.S. werd het machtsmiddel, een PIP, toegepast, een plan waardoor de gem. Borne voor 10 jaar buiten spel werd gezet. Om een PIP er door te drukken was een zgn. provinciaal belang nodig. Voor G.S. geen probleem, in heel Overijssel was sprake van een groot mestoverschot en er was sprake van een duurzaamheidsbijdrage. Een MER werd opgestart en een beperkt aantal alternatieve locaties werden naar voren geschoven. Deze alternatieven waren echter niet representatief voor de gehele regio. Een aantal locaties werden niet opgevoerd.

De onderbouwing voor het zgn. provinciaal belang en daarmede tevens voor de PIP was echter uiterst dubieus. Alleen de locatie E/V was zaligmakend voor de gehele regio. Er werd nl. niet onderbouwd waarom enkel en alleen voor de E/V dit provinciaal belang van toepassing was. Dagblad Tubantia heeft zelfs een WOB-verzoek ingediend om deze onderbouwing boven tafel te krijgen. Documenten werden opgezonden doch veel informatie was weggelakt. G.S. weigerde deze belangrijke informatie aan te leveren met het argument dat deze weggelakte informatie niet geschikt was om publiekelijk bekend te maken. Waar blijft de transparantie , openheid en participatie Wat mocht de burger niet weten? Een WOB-verzoek bij de rechter was het gevolg. De hoorzitting hierover vond plaats op 17-1-2019 bij de Rechtbank. Uitspraak over 6 weken, waarschijnlijk na het besluit van P.S. op 27-2-2019. Een achterhaald besluit dus. Men mag hopen dat deze planning louter op toeval berust.

Tijdens de lopende procedures hebben Twence en G.S. de spelregels veranderd, er wordt alleen varkensmest verwerkt. Dit had nog wel wat gevolgen want varkensmest heeft een andere samenstelling, meer uitstoot van stikstof, ammoniak en 4x zoveel fosfaat. Nieuwe berekeningen moesten worden gemaakt welke verwerkt moesten worden in de stukken. De gecorrigeerde en aangepaste ontwerpbesluiten werden opnieuw ter inzage gelegd. Rundveehouders worden door deze keuze buitenspel gezet, zij zijn niet meer welkom op de locatie E/V. Reacties van rundveehouders bleven uit.

Het zgn. provinciaal belang t.b.v. het PIP was destijds gebaseerd op verwerking van overwegend rundveemest uit Oost Nederland, een ruim begrip waardoor grote afstanden moesten worden afgelegd, ca 1.000.000 km per jaar tot 2084. Nu krijgt men te maken met het fenomeen dat volgens C.B.S. de gemeente Hof van Twente de nr. 4 is in Nederland v.w.b. de meeste varkensbedrijven en dus de nr. 1 in Oost-Nederland. Is het dan niet logisch en redelijk om een locatie in die gemeente te situeren. Wij denken hierbij aan een bestaande stortlocatie in die gemeente nl. de oude stortplaats ’t Rikkerink, ook eigendom van Twence, er behoeft geen grond te worden aangekocht, biogas wordt nog steeds geproduceerd, bestaande infrastructuur is nog steeds aanwezig, transport over water is mogelijk, centraal gelegen in Oost-Nederland en de gem. Hof van Twente blijkt er niet onwelwillend tegenover te staan om een gesprek hierover aan te gaan. Volgens opgave van Twence heeft de gemeente Borne de minste mestproductie van Oost Nederland nl. 2.000 ton /j en de Hof van Twente 240.000 ton/j. en ook nog centraal in Oost-Nederland. In een interview met RTV-Oost op 27-10-2017 stelde Twence dat een grootschalige mestverwerkingsinstallatie in het hart van een gebied met veehouders noodzakelijk is. Wat kan er dan wel niet bespaard worden aan milieuoverlast qua transport, CO2-uitstoot, fijnstof, verkeersoverlast, geluid, geur, veiligheid, enz.. Twence en G.S. hadden daarom toen deze alternatieve locatie toe moeten voegen.

Door te kiezen voor een locatie met de hoogste varkensdichtheid en dus de meeste mestproductie in Oost Nederland kan een belangrijke bijdrage worden geleverd aan de hoognodige beperking van de CO-2 uitstoot , gemeten over een exploitatieduur van 10-tallen jaren tot 2084. (Zie ook de belangrijke recentelijke Urgenda-uitspraak van het Gerechtshof Den Haag op 9-10-2018.) *

Opmerkelijk is ook dat de ingediende zienswijzen met onze alternatieve locaties waaronder ‘t Rikkerink niet door de Mer-Commissie getoetst konden worden omdat G.S. deze niet ter beschikking hebben gesteld aan de Mer-Commissie terwijl toch zienswijzen onderdeel uit maken van de procedure. Het zal U niet verbazen dat ’t Rikkerink niet als alternatieve locatie is opgenomen. Opmerkelijk is dat in een algemene toelichting van de Commissie voor de milieueffectrapportage deze Commissie aangeeft dat zij wel graag zienswijzen in een adviestraject betrekt omdat het de kwaliteit en bruikbaarheid van de adviezen vergroot. Reden voor ons om aan de objectiviteit van G.S. te twijfelen ook al vanwege het weglaten van belangrijke gegevens bij het WOB-verzoek en de door G.S. toegepaste “Gesloten autoritaire stijl” bij het Coördinatiebesluit.

De suggestie dat de meeste omwonenden positief staan tegenover het voorstel is pertinent onjuist. Als burgers doen wij een beroep op U om bij Uzelf eens te rade te gaan of U zich, op basis van de hierboven gewijzigde omstandigheden, nog wel kunt vinden in de keuze van G.S. Het is aan U om dit te beoordelen op 27-2-2019. De stukken beslaan wel bijna 2500 pagina’s en U heeft nog 3 weken. Uw advies zal met het P.S.- besluit ongetwijfeld het stemgedrag bij de komende verkiezingen beïnvloeden. Het PIP met bijbehorende stukken, in totaal 2462 pagina’s, zal vanaf 6 Maart 2019 t/m 17 april 2019 ter inzage worden gelegd t.b.v. de ongetwijfeld volgende beroepsprocedure bij de R.v.S.

Zwolle, 6 Februari 2019
Namens Stichting behoud Elhorst/Vloedbelt,
E.J.A. Mossel,
Zenderen